ေရးသားသူ။ ထြန္းေက်ာ္ျငိမ္း
23 December 2019.
စာေရးသူကိုယ္တိုင္ေဆးပညာဘြဲ႕ေတြ၊မာစတာေတြပါရဂူဘြဲ႕ေတြနံမည္ေနာက္ခ်ိတ္
ထားျပီးမသိခဲ့ဘူး့။
အဲေတာ့ဘယ္ကစျပီးေျပာရမလဲ….
မွတ္မိေသးတယ္။သားေမာင္ဇက္ခ္ကိုေမြးတဲ့နွစ္။
၁၉၈၉ခုမွာဘာလင္တံတိုင္းျပိဳတယ္။ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ျပိဳတယ္။
၁၉၁၇ႏွစ္ကစလို႕သေႏၶတည္လာတဲ့ဆိုဗီယက္ဆိုရွယ္လစ္ရုရွားသမတႏိုင္ငံUSSRျပိဳကဲ ြတယ္။
ဝါေဆာစစ္အုပ္စုၾကီးလည္းဝါေယာျဖစ္သြားတယ္။
လီနင္တို႕စတာလင္တို႕လည္းရုပ္ထုဘဝမွာေတာင္လည္ပင္းကိုၾကိဳးဆြဲျပီးစင္ေပၚ
က ေနျပီ ွဆ ြဲခ်ခံ ၾကရတယ္။The end of historyသမိုင္းရဲ႕လမ္းဆံုးေရာက္ျပီလို႕ဆိုသူကဆိုတယ္။ လူတန္းစားတိုက္ပြဲေတြ၊ပစၥည္းမဲ့ေတြေနာက္တန္းေရာက္သြားတယ္။
ျပီးေတာ့
ေစ်းကြက္စီးပြားေရးMarket Economy အသံေတြ က်ယ္ေလာင္လာတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း(Globalization)ဆိုတဲ့ေဝါဟာရတြင္က်ယ္လာတယ္။
ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းကိုအမႊန္းတင္တဲ့မီဒီယာဂုရုေတြပညာရွင္ေတြပြားမ်ား
လာတယ္။ကမၻာၾကီးျပားသြားျပီဆိုတဲ့Thomas Friedmanတို႕လိုေပါ.
သူတို႕ရဲ႕အညႊန္းကဒီလိုပါ………
economic globalizationတဲ့။ အေမရိကန္မွာေရာင္းမဲ့ကုန္ကိုတရုတ္ျပည္ မွာလုပ္တယ္၊ခ်ဳပ္တယ္။ကုန္ၾကမ္းကိုတျခားတေနရာမွာဝယ္တယ္။ အေမရိ ကန္စားသံုးသူေတြေစ်းေပါေပါနဲ႕ပစၥည္းေတြဝယ္ႏိုင္တယ္။ေကာ္ပိုေရးရွင္း
ေတြျမတ္တယ္၊တရုတ္ေတြစက္ရံုေတြတည္တယ္။အလုပ္ေတြရတယ္။
ေကာင္းလိုက္ထာ။
political globalizationတဲ့။လယ္ရီဒိုင္းမြန္းတည္းျဖတ္ထုတ္ေဝတဲ့Rethinking Democracyစာအုပ္ထြက္လာတယ္။၁၉၉၅ေလာက္ျဖစ္မယ္။Civil Societyဆိုတဲ့ အိုင္ဒီယာကိုျပန္ေဖၚလာတယ္။
ဒီေတာ့Civil Society အေၾကာင္းနဲနဲေျပာခ်င္တယ္။
၁၈၃၁ခုမွာအေမရိကန္ေရာက္ျပင္သစ္သံအမတ္Alexis de Toqueville အလက္ဆစ္စဒီတုတ္ကဗီးလ္အေမရိကန္စံနစ္ကိုေလ့လာျပီး
အေမရိကန္မွာဒီမိုကေရစီစံနစ္ေအာင္ျမင္တာcivil societyဖြံ႕ျဖိဳးသည္ေၾကာင့္ လို႕ဆိုတယ္။အေမရိကန္မွာဥေရာပကေနေရာက္လာျပီးအေျခခ်ေနထိုင္သူေတြဟာ
ႏိုင္ငယ္လို႕မရွိစဥ္ကတည္းကျမိဳ႕ရြာကိစၥေဆာင္ရြက္ရာမွာTown Hall meetingလို႕ေခၚတဲ့ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားေတြရဲ႕ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာစုရံုးစည္းေဝးျပီး
ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ကိုတုတ္ကဗီးလ္က ေဖၚက်ဴးေရးသားတယ္။ဒီလိုရပ္ရြာကိစၥကိုျဖည့္ဆည္းရာမွာကိုယ္ထူကိုယ္ထ
လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိတယ္။ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးျဖစ္လာေတာ့လည္းအစိုးရကိုအားမကိုးဘူး။
အရပ္သားေတြဘဲပရဟိတအသင္းေတြဖြဲ႕လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။ဒီလိုကိုယ္ထူကိုယ္
ထအသင္းဖြဲ႕လုပ္ေဆာင္တဲ့စံနစ္ကို
(Civil Society)အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းလို႕ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုcivil societyေၾကာင့္အေမရိကန္ရဲ႕ဒီမိုကေရစီစံနစ္ေအာင္ျမင္တာလို႕ဆိုပါတယ္။
ဒီလိုcivil society ေအာင္ျမင္ရျခင္းရဲ႕လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ဟာလည္း(associational skills)ေခၚတဲ့တဦးနဲ႕တဦးပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တတ္တဲ့စြမ္းရည္ေၾကာင့္လို႕ဆိုတယ္။
အင္မတန္ေကာင္းတဲ့အေတြးအေခၚပါ။ႏိုင္ငံေရးအရဂလိုဘယ္လိုင္ေဇး၇ွင္းမွာတကမၻာ
လံုးcivil society အေလ့အထေတြျပန္႕ပြားလာျပီးဒီိမိုကေရစီအယူအဆေတြဖြံ႕ျဖိဳးဘို႕ လိုတယ္လို႕ဆိုလာပါတယ္။ဒါေပမဲ့စာေရးသူဘဝင္မက်တာ၇ွိပါတယ္။
ဒါကေတာ့ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာကိုကမၻာနဲ႕အစားထိုးရမယ္ဆိုတဲ့အေတြးပါဘဲ။ Wikipediaအရႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာဂလိုဘယ္လိုင္ေဇး၇ွင္းအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆို့္ရာမွာ.
One of the key aspects of the political globalization is the declining importance of the nation-state and the rise of other actors on the political scene. အဓိကက်တဲ့အခ်က္ကအခ်က္အေနနဲ႕nation-statesလို႕ေခၚတဲ့အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕အေရးပါမႈက႑ဟာေမွးမွိန္သြား
ျပီးႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာအျခားဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ႕က႑ျမင့္မားလာမယ္လို႕ဆိုပါတယ္။
အျခားဇာတ္ေကာင္ေတြဆိုတာကUNတို႕EUတို႕အျပင္NGOေတြကိုညႊန္းတာပါ။
ေနာက္ျပီးေတာ့၊ယဥ္ေက်းမႈအရဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း(Cultural Globalization)တဲ့။
(involves the formation of shared norms and knowledge with which people associate their individual and collective cultural identities. It brings increasing interconnectedness among different populations and cultures.) တကမၻာလံုးမွာလူသားေတြအၾကားတူညီေသာသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား(norms)၊
အသိပညာမ်ားျပန္္႕ပြားလာျပီးမတူကြဲျပားတဲ့လူသားေတြအၾကားရင္းႏွီးနီးစပ္မႈျမင့္မား
တိုးတက္လာမယ္လို႕ဆိုပါတယ္။တနည္းအားျဖင့္ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးေတြ၊က်င့္ဝတ္ေတြ၊
အယူအဆေတြကမၻာအႏံ႕ျပန္႕ပြားလာေတာ့မယ္လို႕ပညာရွင္ေတြကဆိုၾကပါတယ္။
ေကာင္းလိုက္တဲ့အေတြးေတြ။စာေရးသူကေတာ့ေၾကြသလားမေမးနဲ႕
ဒါေပမဲ့လက္ေတြ႕မွာေတာ့နိယာမေတြရဲ႕သဘာဝတရားအတိုင္းပါဘဲ။
ဝိေရာဓိေတြပါလာတယ္။အႏုပဋိေလာမေတြေခါင္းေထာင္လာၾကတယ္။